به گفته دکتر لی رایلیپزشک، پروفسور و یکی از روسای دپارتمان بیماری‌های عفونی و واکسن‌شناسی دانشگاه کالیفرنیا، برکلی (UC)، قدرت کشنده صابون به دلیل ساختار مولکولی آن است: زنجیره‌ای که به دم بلندی متصل است. سر این ساختار آبدوست یا آب دوست است، در حالی که دم آن آبگریز یا آبگریز است. دم آبگریز مستعد چربی و باکتری های کامل و برخی ویروس ها از جمله ویروس کرونا (عامل کووید 19) است. این ویروس ها دارای یک غشای لیپیدی که آنها را در برابر نفوذ لیپید دم مولکول صابون آسیب پذیر می کند به گفته رایلی:
دم به غشای لیپیدی باکتری می چسبد و در نتیجه باکتری را از بین می برد.
برخی از انواع پاتوژن ها دارای دیواره سلولی پایدار هستند. در نتیجه، حتی پس از نفوذ دم آبگریز صابون به غشاهای آنها، می توانند زنده بمانند. اما حتی در این موارد، مولکول‌های صابون می‌توانند باکتری‌ها و ویروس‌ها را با احاطه و جداسازی آنها شکست دهند.
به گفته دکتر جان سوارتزبرگMD، استاد بالینی بازنشسته و متخصص بیماری‌های عفونی در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، وقتی صابون به این عوامل بیماری‌زا حمله می‌کند، دم مولکول‌های صابون به غشای لیپیدی سلول می‌چسبد و سر آبگریز مولکول صابون در بیرون قرار می‌گیرد. به این ترتیب گلوله کوچکی از مولکول های صابون به نام میسل در اطراف عامل بیماری زا تشکیل می شود. باکتری ها و ویروس ها به راحتی توسط میسل ها جذب می شوند زیرا قسمت بیرونی میسل ها آبدوست است و در نتیجه دست ها را به راحتی تمیز می کند.
در سال 2010، محققان اثربخشی صابون را بر روی 20 داوطلب که دستانشان به باکتری های عامل اسهال آلوده شده بود، 480 بار ارزیابی کردند. سپس آزمودنی ها به طور تصادفی یکی از سه عمل را انجام دادند: شستن دست ها با صابون، شستن دست ها فقط با آب، یا دست نشستن. سپس دستان آنها از نظر میکروب های اسهال مورد آزمایش قرار گرفت. این تحقیق در مجله International Journal of Environmental Research and Public Health منتشر شده است.
در گروه بازو نشستن، باکتری در 44 درصد از شرکت کنندگان وجود داشت. در گروهی که فقط دست های خود را با آب می شستند، باکتری در 23 درصد از افراد وجود داشت و در گروهی که دست های خود را با آب و صابون می شستند، باکتری تنها در 8 درصد از افراد مشاهده شد.
به گفته سوارتزبرگ، مولکول های صابون به خوبی در از بین بردن و از بین بردن میکروب های روی دست ها عمل می کنند. در نتیجه صابون های ضد باکتری می توانند کاملا غیر ضروری و حتی مضر باشند و منجر به ایجاد باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک شوند. حتی زمانی که صابون آنتی باکتریال شسته می شود، می تواند باعث افزایش باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک در منابع آب محلی شود.
همچنین صابون آنتی باکتریال تمامی باکتری ها را از بین می برد. حتی باکتری های خوبی که سلامت ما به آنها وابسته است. اما یکی از ویژگی های مهم لباسشویی نادیده گرفته شدن است و آن زمان است. حداقل 20 ثانیه طول می کشد تا دم مولکول صابون به طور مطلوب به عوامل بیماری زا روی دست یا سطح دیگر بچسبد. کاهش زمان شستشوی صابون به معنای از دست دادن حفاظت کامل صابون است.